کامپیوتر، لپ تاپ، موبایل، تبلت و هر وسیله الکترونیکی دیگری از کنار هم قرار گرفتن قطعات الکترونیکی تشکیل شده اند. در دنیای الکترونیک، قطعات را به دو دسته کلی قطعات فعال یا اکتیو (active) و قطعات غیرفعال یا پسیو (passive) دسته بندی می کنند. با توجه به کاربرد زیاد قطعات اکتیو و پسیو و همچنین لزوم شناخت کامل آنها، در این مقاله قصد داریم تا به تعریف و بررسی هر کدام از آنها بپردازیم.
قطعات اکتیو
تعاریف مختلفی برای عناصر و قطعات اکتیو وجود دارد. یکی از تعریف ها این است که قطعات اکتیو، المان هایی هستند که برای کنترل یا اصلاح سیگنال‌های الکتریکی به منبع تغذیه خارجی نیاز دارند. به عنوان مثال، یک ترانزیستور برای روشن شدنش نیاز به یک حداقل ولتاژ 0.7 ولتی دارد تا بتواند هدفش را انجام دهد. قطعات اکتیو به بیانی دیگر، دهنده انرژی هستند و انرژی را به شکل جریان یا ولتاژ تولید می کنند، مانند منبع ولتاژ و منبع جریان.
نمونه های رایج قطعات اکتیو عبارتند از:
- ژنراتورها
- منابع ولتاژ
- منابع جریان
- انواع آی سی های آنالوگ و دیجیتال
- انواع ترانزیستورها مانند ترانزیستورهای BJT، ماسفت و ...
- انواع دیودها مانند LED و فوتو دیود و دیود زنر و دیود شاتکی و ...
- تریستورها
قطعات پسیو
قطعات الکترونیکی پسیو، المان های الکترونیکی هستند که فقط می‌توانند انرژی را دریافت کنند و این انرژی را اتلاف، جذب یا در یک میدان الکتریکی یا مغناطیسی ذخیره کنند. قطعات پسیو برای کار کردن به هیچ شکلی از نیروی الکتریکی متکی نیستند. این قطعات نمی توانند یک سیگنال را تولید یا تقویت کنند و فقط انرژی را به شکل جریان یا ولتاژ نگهداری و ذخیره می‌کنند.
از جمله قطعات پسیو می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مقاومت ها
- خازن ها
- سلف ها
- ترانسفورماتورها
- سنسورها و فیلترها
تفاوت قطعات اکتیو و پسیو
| قطعات اکتیو | قطعات پسیو |
| توان و انرژی را به مدار وارد می کنند (دهنده انرژی) | توان و انرژی را در مدار مصرف می کنند (گیرنده انرژی) |
| می توانند مقدار جریان عبوری را کنترل کنند | نمی توانند مقدار جریان عبوری را کنترل کنند |
| انرژی را به شکل ولتاژ یا جریان تولید می کنند | انرژی را به شکل ولتاژ یا جریان ذخیره می کنند |
| می توان جهت تقویت سیگنال از آنها استفاده کرد | نمی توان جهت تقویت سیگنال از آنها استفاده کرد |
| برای کارکردن به یک منبع خارجی نیاز دارند | برای کار کردن به منبع خارجی نیازی ندارند |
کاربرد قطعات اکتیو و پسیو
ما در زندگی روزمره خود، با این عناصر الکترونیکی کوچک احاطه شده ایم. آنها در داخل کامپیوترها، تلفن های همراه، خودروها، سیستمهای صوتی، لوازم خانگی برقی و بسیاری موارد دیگر وجود دارند. قطعات اکتیو در هر دستگاه الکترونیکی یافت میشوند و کاربردهای بی شماری دارند. در مقاله معرفی قطعات الکترونیکی، کاربرد هر کدام از قطعات الکترونیکی اکتیو و پسیو که در این یادداشت ذکر شد مورد بررسی قرار گرفته است.
جمع بندی
در این مقاله، انواع مختلف قطعات الکترونیکی مورد بررسی قرار گرفتند و سپس ویژگی های قطعات الکترونیکی اکتیو و پسیو به همراه نمونه های هر کدام از آنها و تفاوتهایشان بیان گردید.
تمامی موارد فوق را به صورت عملی همراه با نکات تجربی دیگر در مورد قطعات اکتیو و پسیو و نقش آنها در بردها و دستگاههای مختلف و نحوه تست و راه اندازی آنها به طور کامل در دوره آموزش جامع الکترونیک بررسی کرده ایم.
در پایان، ممنون که همراه ما بودید. هر سوال یا ابهامی در مورد مطالب ارائه شده در این مقاله دارید حتما در کامنت ها بنویسید، به تمام سوالات پاسخ داده میشه. اگه انتقاد یا پیشنهادی هم داشتید ممنون میشم با ما در میان بزارید.
منابع: Circuite Globe Tutorialspoint
