مدار موازی(parallel circuit)، مداری است که دارای دو یا چند مسیر برای جریان الکتریسیته می‌باشد و بارهای الکتریکی در آن به صورت موازی با یکدیگر قرار می‌گیرند. در مدار موازی، ولتاژ الکتریکی به صورت مساوی توزیع شده و این امر، عملکرد یکپارچه دستگاه‌ها و سیستمهای الکتریکی بی‌شماری را ممکن می‌سازند. در این مقاله، مدارهای موازی، ویژگی‌ها، مزایا و کاربردهای آن را مورد بررسی قرار داده‌ایم.
بیشتر بخوانید: مدار سری چیست؟
ویژگی‌های مدار موازی
مدارات موازی دارای ویژگی‌های مهمی هستند که در ادامه به آنها اشاره شده است:
الف) ولتاژ یکسان
در یک مدار موازی، هر جزء موازی شده دارای ولتاژ یکسان و برابر با سایر المان‌های موازی شده خواهد بود. دلیل این اتفاق این است که دو سر تمامی عناصر موازی شده به یکدیگر وصل بوده و پلاریته مثبت و منفی ولتاژ ورودی به صورت یکسان به تمامی اجزا متصل شده است.
ب) تقسیم جریان
یکی از قابل توجه‌ترین ویژگی‌های مدارهای موازی، قابلیت تقسیم جریان ورودی بین انشعابات مداری است. در این مدار، هر جزء مدار به نسبت مصرف خود، جریانی را از منبع ورودی دریافت خواهد کرد.
ج) عملکرد مستقل اجزا
در یک مدار موازی، اگر یکی از قطعات و یا اجزا از کار بیفتد یا قطع شود، اجزای دیگر بدون ایراد به کار خود ادامه می‌دهند. این ویژگی، موجب افزایش قابلیت اطمینان و عملکرد بدون اختلال دستگاه های موجود در مدار موازی شده و در واقع از اختلال در کل سیستم به علت خرابی یک جزء، جلوگیری می‌کند.
در تصویر زیر، یک نمونه مدار موازی با مصرف کننده‌های مختلف از جمله لامپ، سلونوئید و موتور را مشاهده می‌فرمایید:
مزایای مدار موازی
مدارهای موازی بسته به کاربردهای مختلفی که دارند، دارای مزایای متعددی هستند که چندین مورد مهم در ادامه ذکر شده است:
الف) افزایش قابلیت اطمینان
مدارهای موازی دارای قابلیت اطمینان بیشتری نسبت به مدارهای سری می‌باشند. در این نوع مدارات، اگر یکی از اجزاء از کار بیفتد، بقیه اجزای مدار به صورت عادی به کار خود ادامه خواهند داد. این ویژگی در سیستمهای حیاتی مانند شبکه‌های توزیع برق که خرابی می‌تواند عواقب شدیدی داشته باشد، بسیار کاربردی و ارزشمند است.
ب) نصب و نگهداری آسان
مدارهای موازی مراحل نصب و نگهداری را ساده می‌کنند زیرا هر جزء می تواند به طور مستقل سیم کشی شود. همچنین، استفاده از مدار موازی، امکان عیب یابی آسان و تعویض قطعات معیوب بدون تأثیر بر کل مدار را فراهم می‌کند.
ج) توزیع کارآمد توان
مدارهای موازی با تقسیم جریان بین انشعابات مختلف، توزیع مناسب توان الکتریکی را امکان‌پذیر می‌کنند. این ویژگی در ساختمان‌های مسکونی و تجاری که چندین واحد با مصرف‌های مختلف وجود دارد، کاربرد دارد.
کاربرد مدار موازی
مدارات موازی کاربردهای مختلفی دارند که در ادامه به سه کاربرد مهم آنها اشاره شده است:
1) سیم‌کشی خانگی
از مدارهای موازی به طور گسترده در سیم کشی برق خانگی استفاده می‌شود و این امکان را فراهم می‌آورد که چندین وسیله و دستگاه برقی خانگی به طور همزمان و بدون تأثیر بر عملکرد یکدیگر، از برق شبکه تغذیه شوند. بدین ترتیب هر دستگاه، ولتاژ موردنیاز را دریافت می‌کند و امکان قطع و وصل مستقل تجهیزات برقی ساختمان به وجود می‌آید.
2) سیستمهای روشنایی
سیستمهای روشنایی با انواع لامپ و با نورهای مختلف می‌توانند به یک سیستم موازی متصل شده و ولتاژ مورد نظر خود را دریافت کنند. همچنین، این سیستم‌ها می‌توانند با مشخصات نوری مختلف به راحتی در کنار یکدیگر در کاربردهای روشنایی و نورپردازی استفاده شوند.
3) شبکه‌های کامپیوتری
یکی از قابلیت‌های مهم در شبکه‌های کامپیوتری، امکان ایجاد مدارات موازی و دریافت دیتا به صورت همزمان می‌باشد. به عنوان مثال، کابل‌های اترنت از مدارهای موازی برای انتقال بسته‌های داده به طور همزمان از طریق سیم‌های متعدد استفاده می‌کنند که موجب افزایش سرعت و کارایی انتقال داده می‌شود.
جمع بندی
در این مقاله، ابتدا نکات مهمی برای آشنایی با مدارات موازی و ویژگی‌های آن ارائه گردید. سپس به مزایای مدارات موازی و کاربردهای آن پرداخته شد. تمامی موارد فوق را به صورت عملی همراه با نکات تجربی دیگر در مورد مدارات موازی و سری به طور کامل در دوره جامع آموزش الکترونیک بررسی کرده ایم.
در پایان، ممنون که همراه ما بودید. هر سوال یا ابهامی در مورد مطالب ارائه شده در این مقاله دارید حتما در کامنت ها بنویسید، به تمام سوالات پاسخ داده میشه. اگه انتقاد یا پیشنهادی هم داشتید ممنون میشم با ما در میان بزارید.
منابع: Britannica All About Circuits
