اندازه گیری و تست مقاومت الکتریکی، یک موضوع مهم و اساسی در تعمیرات مدارهای الکترونیکی می باشد. اندازه گیری دقیق مقادیر مقاومت برای کاربردهای مختلف از جمله طراحی مدار، عیب یابی و انتخاب اجزا امری بسیار ضروری می باشد. در این مقاله به بررسی روش های تست مقاومت با استفاده از مولتی متر و همچنین بدون استفاده از آن پرداخته شده است.
1) تست مقاومت با مولتی متر
یکی از روش های متداول برای تست مقاومت ها، استفاده از اهم متر و یا مولتی متر برای اندازه گیری و تست آن ها می باشد. در این بخش، نحوه استفاده از مولتی متر یا اهم متر برای اندازه گیری مقاومت الکتریکی به طور کامل توضیح داده شده است:
برای تست یک مقاومت که بر روی برد الکترونیکی قرار دارد بایستی مراحل زیر را با استفاده از مولتی متر به ترتیب انجام دهید:
- ابتدا مولتی متر را روشن کرده و سپس مولتی متر خود را بر روی حالت مقاومت (Ω) قرار دهید. در این بخش حتما مطمئن شوید که مولتی متر بر روی محدوده ای بالاتر از مقدار مقاومتی که انتظار دارید اندازه گیری کنید، تنظیم شده باشد. در صورتیکه مولتی متر شما اتورنج است، نیازی به این کار نبوده و فقط کافی است آن را بر روی حالت مقاومت (Ω) قرار دهید.
- عدد مولتی متر را صفر کنید، اگر مولتی متر شما عملکرد «صفر» یا «صفر خودکار» دارد، آن را فعال کنید. برای انجام این کار کافی است دو سر پراب مولتی متر را به هم وصل کرده و مقدار مقاومت را صفر کنید.
- در صورتی که مقاومت روی یک برد الکترونیکی قرار دارد، حتما منبع تغذیه مدار را خاموش و یا قطع کنید. بهتر است بعد از این کار مقاومت را از روی برد جدا کنید وگرنه تست را بر روی برد بدون تغذیه انجام داده و در صورت مشکوک بودن مقاومت، آن را از برد جدا می کنیم.
- دو سر پراب های مولتی متر را به دو سر مقاومت متصل کنید. (جهت اتصال پراب ها اهمیتی ندارد چون مقاومت ها پلاریته ی مثبت و منفی ندارند).
- در این مرحله، مقدار مقاومت نمایش داده شده بر روی مولتی متر را بخوانید. اگر مقاومت، عددی در محدوده ی اصلی مقاومت مورد نظر بود سالم است و برای یافتن مقدار دقیق مقاومت می توانید آن را از روی برد جدا کرده و با مولتی متر رقم دقیق را بخوانید.
2) تست و قرائت مقاومت به کمک کدهای رنگی
اگر مقاومت دارای نوارهای رنگی باشد، می توان با استفاده از نمودار کد رنگ، مقدار مقاومت را تعیین نمود. در مقاومت های رنگی، هر رنگ نشان دهنده یک رقم خاص بوده و با رمزگشایی رنگ ها می توانید مقدار مقاومت را محاسبه کنید. همچنین، ماشین حساب های قرائت کد رنگ مقاومت آنلاین موجود بوده و شما می توانید به راحتی از آن ها استفاده کنید.
3) تست مقاومت با پل وتستون
پل وتستون، روش پیشرفته‌تری برای اندازه گیری مقاومت است. پل وتستون، یک مدار پل مقاومتی است شامل مقاومت هایی با مقادیر معلوم و مقاومتی که می خواهید تست کنید. مدار آن را در شکل زیر مشاهده می فرمایید. در این روش، یک مقاومت متغیر (R3) وجود دارد که باید آن را تا جاییکه مقدار ولتاژ Vout در شکل زیر به صفر برسد و پل وتستون به تعادل برسد، تغییر دهیم. هنگامی که ولتاژ Vout به صفر رسید، می توان با استفاده از رابطه زیر، مقدار مقاومت مجهول Rx را پیدا کرد.
مزایای روش پل وتستون
1- دقت بالا: روش پل وتستون ابسیار دقیق است و امکان شناسایی تغییرات جزئی در مقادیر مقاومت را فراهم می کند.
2- تطبیق پذیری: پل وتستون را می توان برای آزمایش طیف وسیعی از مقاومت ها از جمله مقاومت های ثابت و متغیر استفاده کرد.
3- سادگی: راه‌اندازی و روش آزمایش پل وتستون نسبتاً ساده است و به راحتی قابل انجام است.
4- مستقل از منبع ولتاژ ورودی: پل وتستون با استفاده از اصل تشخیص تهی عمل می کند که آن را مستقل از مقدار ولتاژ و یا تغییرات ولتاژ ورودی می کند.
4) تست مقاومت به کمک قانون اهم
برای استفاده از قانون اهم برای اندازه گیری مقاومت مجهول، نیاز به یک مدار تست شامل یک منبع تغذیه، آمپرمتر و ولت متر به صورت شکل زیر دارید:
در این روش، می توانید از قانون اهم (V = I × R) برای محاسبه مقاومت استفاده کنید. ولتاژ مقاومت را با استفاده از ولت متر و جریان عبوری از آن را با استفاده از آمپرمتر اندازه بگیرید. سپس ولتاژ را بر جریان تقسیم کنید تا مقدار مقاومت مجهول به دست آید.
جمع بندی
در این مقاله، ابتدا توضیحاتی در مورد مقاومت و دلایل اهمیت تست مقاومت بیان شد و سپس روش های مختلف برای تست و اندازه گیری مقاومت های الکتریکی شامل استفاده از مولتی متر، کدهای رنگی، پل وتستون و قانون اهم مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
تمامی موارد فوق را به صورت عملی همراه با نکات تجربی دیگر در مورد انواع مقاومت ها و نکات مختلف مربوط به آنها به طور کامل در دوره آموزش جامع الکترونیک بررسی کرده ایم.
در پایان، ممنون که همراه ما بودید. هر سوال یا ابهامی در مورد مطالب ارائه شده در این مقاله دارید حتما در کامنت ها بنویسید، به تمام سوالات پاسخ داده میشه. اگه انتقاد یا پیشنهادی هم داشتید ممنون میشم با ما در میان بزارید.
